199 Günlük Meydan Okuma: Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası

Muhaliflerden arınmış İkinci Meclis 11 Ağustos 1923’te açıldıktan
iki gün sonra Meclis Başkanlığı’na yine Mustafa Kemal seçildi. Aynı
gün Lozan görüşmeleri sırasında Baş Delege İsmet Bey ile sürekli
çekişen Rauf Bey istifa etti, yerine Fethi Bey Başbakan oldu. 23
Ağustos’ta Lozan Barış Antlaşması Mustafa Kemal’in elleriyle
seçtiği üyelerden 14’ünün muhalefetine rağmen TBMM tarafından
onaylanarak yürürlüğe girdikten sonra sıra, Halk Fırkası’na
resmiyet kazandırmaya geldi. Fırkanın resmen kuruluşu 11 Eylül
1923, Dahiliye Vekâleti tarafından tescili ise 23 Ekim 1923 olduğu
halde, kuruluş tarihi, İzmir’in geri alınışının tarihine denk
getirilmek için 9 Eylül 1923 olarak kabul edildi. Dikkat edilirse
kurulan partinin adında “cumhuriyet” ibaresi yoktu. Halk Fırkası’na
“Cumhuriyet Halk Fırkası” denmesi, dışlanan muhaliflerin
Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası (TpCF) adıyla bir parti
kuracakları haberlerinin yayılmasıyla gündeme gelmiş, TpCF’nin
kurulmasından bir hafta önce, yani 10 Kasım 1924’te fırkanın adı
Cumhuriyet Halk Fırkası yapılmıştı. Haziran 1925’te Şeyh Said
İsyanı’nın ardından TpCF kapatıldıktan sonra “cumhuriyet” ibaresi
CHP’nin tekeline girecekti.