II. Abdülhamid’in Serveti ve Miras Davaları

Osmanlı padişahları Ayazağa, Kandilli, Yapağıcı, Bahşâyiş ve
İzzeddin çiftlikleri dışındaki bütün emlâk ve çiftliklerin
hasılatları ile “ma'den-i hümâyun hâsılatı”, “havâss-ı celîle”,
“mukātaat” gibi bazı gelirlerle geçinirlerdi. 1839’da Tanzimat
Fermanı ile bunlar kaldırılıp yıllık 12 bin 500 lira maaş bağlandı
padişahlara. Tahsisat 1856’da aylık 20 bin liraya çıktı, buna bağlı
olarak da Hazine-i Hassa denilen padişah hazinesinin hacmi ve
teşkilatı büyüdü. 1876’da tahta çıkan II. Abdülhamid döneminde ise,
Tanzimat'la birlikte devlet hazinesine geçen mülkler tekrar padişah
hazinesine alındı. Padişah adına yeni emlâk alımları en yüksek
seviyeye ulaştı, bunlara çeşitli kaynaklarının eklenmesiyle
Hazine-i Hassa hacim ve teşkilat bakımından genişledikçe genişledi.
Öyle ki 1903 yılında Abdülhamid’in dünyanın en zengin 3. kişisi
olduğu tahmin ediliyordu.