Stalin Türkiye’den Kars ve Ardahan’ı İstedi mi?

İkinci Dünya Savaşı’nın ikinci yılında, 18 Haziran 1941’de
Türk-Alman Dostluk Anlaşması’nın imzalanması üzerine o güne dek
“aktif tarafsızlık” politikası izleyerek savaştan uzak kalmayı
başaran Türkiye’de adeta bayram havası esmişti. Müttefik Devletler
Türkiye’nin tarafsızlıktan vazgeçip Mihver Devletleri’nin yanında
savaşa girmesinden endişe ediyorlardı. Ancak 200 gün süren
Stalingrad muharebesinin 2 Şubat 1943’te Sovyet halklarının
zaferiyle sonuçlanmasıyla bu ihtimal azalmış buna karşılık
Müttefiklerin yanında savaşa girmesi ihtimali güçlenmişti. Bu konu
Müttefiklerce 30-1 Şubat 1943’te Adana Konferansı ve 28 Kasım
1943’te Tahran Konferansı’nda ele alındı. Bu sefer Stalin
şüpheciydi: “Ne kadar baskı yaparsak yapalım Türkiye’nin savaşa
gireceğini sanmıyorum” diyecekti. Tahran Konferansı’nın ikinci
oturumunda Churchill Stalin’e dedi ki: “Eğer Türkiye savaşa girme
teklifimizi reddederlerse bunun ciddi siyasi sonuçları olacağını
Türkiye’ye söyleriz. Özellikle Boğazların statüsünü etkileyen
konularda…” Stalin o gün cevap vermemişti ama konu üzerine
ciddiyetle düşünmeye başlaması muhtemelen o gün olmuştu…