Teşkilat-ı Kadime: Hafiyeler, Jurnalciler ve Sansür

Ayşe Hür: "Tarih tekerrür eder mi? II. Abdülhamid’in 'muzır'
bulduğu kişi ve akımlarla nasıl mücadele ettiğini dinleyin, kararı
siz verin: Kaynaklara göre IV. Murad (ö. 1640) ilk kez muhbir
(ihbarcı) kullanan padişah idi. 19. yüzyıldan itibaren bu işin adı
‘jurnal’ oldu. Abdülaziz döneminde ‘jurnalciler’ adlı yeni bir
memuriyet ortaya çıktı. Özel doktoru Mavroyani Paşa’ya göre Civinis
Efendi adlı Korfulu bir Rum albay rütbesiyle polis şefi yapılmıştı.
Abdülhamit’e doğrudan bağlı olan Yıldız Hafiyye Teşkilatı’nın
başına da Mösyö Bonin getirilmişti. 1896’dan itibaren çeşitli
devlet görevlerinde bulunan Süleyman Kani Bey’e göre jurnalcilerin
sayısı 30 bini aşıyordu. Jurnalciler arasında gazeteciler, paşalar,
devlet görevlileri, şeyhler vardı."