Nisa Taifesi, Kadınlar Halk Fırkası ve 5 Aralık 1934 Kanunu

Tarihçi Ayşe Hür, bu haftaki programında, 85. yıldönümünde
kadınlara seçme ve seçilme hakkı verilmesinin öteki yüzüne bakıyor.
Ayşe Hür: Kadın hareketi, Birinci Dünya Savaşı yıllarındaki
İttihatçı politikalar yüzünden Gayrimüslim unsurlarını kaybetmiş,
1923’ten itibaren de ulus-devlet mantığına uygun biçimde
‘Türkleşmişti’ ama idealleri değişmemişti. Kemalist erkeklerin
Cumhuriyet kadınlarından bekledikleri çok şey vardı. Sadece bu
kadınların siyasetle ilgilenmeleri istenmiyordu, o kadar! 1923’te
kadınlara oy hakkını savunan Bolu Mebusu Tunalı Hilmi Bey,
"nisaiyyundan" (kadın takımından) veya “feminist” sözleriyle alaya
alınmış, konuşması “şeriata hürmet ediniz!” bağırışları arasında
susturulmuştu. Nezihe Muhiddin öncülüğündeki kadınlar Haziran
1923’te Kadınlar Halk Fırkası’nın kuruluş beyannamesini Dahiliye
Vekilliği’ne sundular. Tam sekiz ay sonra, hükümet “kadınların
seçme ve seçilme hakkı olmadığı” için fırkanın kuruluşuna izin
vermediğini bildirdi.